Recykling olejów przepracowanych

Oleje odpadowe pochodzące z rynku motoryzacyjnego, to przede wszystkim zużyte oleje silnikowe i oleje przekładniowe, a oleje odpadowe pochodzące z przemysłu to zanieczyszczone oleje hydrauliczne, przekładniowe, maszynowe, turbinowe, sprężarkowe, transformatorowe oraz grzewcze. W mniejszym zakresie oleje odpadowe pochodzą z odzysku: olejów używanych do obróbki metali (emulgujące i nieemulgujące), olejów procesowych, olejów ochronnych i innych specjalnych zastosowań, a także z odolejania w separatorach.Poza olejami odpadowymi w praktyce gospodarczej występują odpady zanieczyszczone olejami tj. zaolejone szlamy z separatorów olejowych oraz odstojników, szlamy z obróbki metali zawierające oleje, zużyte filtry olejowe, zaolejone zużyte sorbenty, trociny, czyściwo oraz opakowania po olejach. W związku z tym powstające odpady olejowe można podzielić na:

• oleje odpadowe,
• emulsje wodno-olejowe,
• szlamy zawierające oleje,
• inne odpady olejowe.

Zmiany jakościowe oleju smarowego w okresie eksploatacji

Oleje odpadowe stanowią największe i cenne źródło oleju mineralnego, jednak w okresie eksploatacji jakość oleju, w miarę upływu czasu pracy, ulega zmianie ” degradacji. Odpady te zawierają zanieczyszczenia związane z rodzajem stosowanego oleju oraz z procesem eksploatacji. Degradacja oleju związana jest ze zmianą jego właściwości fizykochemicznych w wyniku oddziaływania wysokiej temperatury oraz tlenu z powietrza, w obecności katalitycznie oddziałujących metali oraz mechanicznych sił ścinających. W czasie pracy silnika następuje zanieczyszczenie oleju smarującego gazami spalinowymi oraz produktami spalania paliwa silnikowego.Zachodzące zmiany prowadzą do powstawania laków, żywic, wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych oraz do przekształceń chemicznych w dodatkach uszlachetniających. Skład chemiczny olejów przepracowanych jest skomplikowany i wysoce toksyczny a reagujące między sobą pierwiastki, tworzą często niebezpieczne dla środowiska i człowieka związki. W olejach odpadowych obecne są również produkty rozpadu termicznego i mechanicznego polimerów oraz metale pochodzące ze zużycia elementów silnika. Całkowita zawartość zanieczyszczeń, na którą składają się zanieczyszczenia typowe, związane z eksploatacją olejów smarowych oraz zanieczyszczenia przypadkowe (rozpuszczalniki, farby, tłuszcze) powoduje, że pozostająca do odzyskania baza olejowa stanowi około 80% m/m zbieranych olejów odpadowych.

Sytuacja w zakresie postępowania z odpadami powstającymi w związku z eksploatacją pojazdów mechanicznych, jak również urządzeń przemysłowych, w których wykorzystywane są oleje mineralne (transformatory, sprężarki, turbiny elektryczne i inne) daleka jest od poprawnej, zwłaszcza odnośnie stosowanych metod ich usuwania i unieszkodliwiania.
Pozbywanie się olejów przepracowanych, poprzez wylewanie ich wprost do otoczenia, stanowi wielkie zagrożenie dla środowiska i zdrowia ludzi i zwierząt.
Związki chemiczne, przedostając się do wód, gleb i powietrza, ulegają całkowitej lub częściowej degradacji tworząc niekiedy zanieczyszczenia wtórne, często bardziej toksyczne od pierwotnych. Jedno z największych zagrożeń środowiska naturalnego stanowią substancje ropopochodne. Należą one do zanieczyszczeń antropogenicznych, mimo iż ropa naftowa jest substancją naturalną. Spośród węglowodorów ropopochodnych WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) oraz EC (Wspólnota Europejska) jako najbardziej toksyczne i rakotwórcze wymieniają na pierwszym miejscu BTEX. Są to monopierścieniowe węglowodory aromatyczne: benzen, toluen, etylobenzen, o,m,p-ksylen. Głównymi drogami wnikania związków organicznych do organizmu ludzkiego są drogi oddechowe, przewód pokarmowy oraz skóra. W zależności od czasu ekspozycji i dawki substancji toksycznej wystąpić mogą dwa rodzaje efektów zdrowotnych: chroniczne (w tym rak), oraz efekty ostre (począwszy od bólu głowy do śmierci włącznie). Względy ekologiczne nakazują więc zbieranie olejów przepracowanych oraz ich kontrolowaną utylizację w sposób jak najmniej szkodliwy dla środowiska naturalnego. Najbardziej racjonalną formą unieszkodliwiania olejów przepracowanych jest ich przemysłowe zagospodarowanie.W praktyce rozróżnia się następujące sposoby wykorzystania olejów przepracowanych – odpadowych:

• poddanie procesom oczyszczania i przywrócenie olejom ich pierwotnych właściwości poprzez filtrację, wirowanie, odparowanie pod próżnią, w celu ich późniejszego zastosowania zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem lub jako środka smarowego niższej klasy jakościowej,
• ponowna obróbka – usunięcie z olejów odpadowych zanieczyszczeń mechanicznych i wody dla uzyskania komponentu paliwowego o jakości zgodnej ze specyfikacją paliwa zastępczego,
• regeneracja głęboka (re-rafinacja) ” odpowiednie przetworzenie fizyko”chemiczne i pozyskanie z olejów odpadowych surowców petrochemicznych, które mogą być użyte do produkcji nowych olejów smarowych lub np. lekkich olejów opałowych,
• recykling – zastosowanie olejów zużytych jako surowca w rafinerii lub współpracującej z rafinerią instalacji w celu produkcji wysokiej klasy paliw lub olejów bazowych,
• użycie olejów wprost jako paliwo.

Najkorzystniejszym sposobem zagospodarowania olejów przepracowanych jest ich re-rafinacja. Proces ten nie stwarza zagrożenia dla środowiska naturalnego oraz pozwala na otrzymanie olejów silnikowych po kosztach niższych, niż drogą klasyczną z ropy naftowej.Istnieje również możliwość wykorzystania olejów odpadowych jako paliwo przeznaczone do opalania pieców kotłowych w celu odzysku ich energii cieplnej. Ten sposób utylizacji charakteryzuje się niskimi kosztami, ale stwarza znaczne zagrożenie dla środowiska naturalnego zwłaszcza, gdy oleje spala się w nieodpowiednich to tego celu piecach. Z tego względu, często wykorzystuje się oleje przepracowane jako paliwo dodatkowe, w mieszaninie ze zlewkami pochodzenia organicznego, takimi jak rozpuszczalniki, farby, dodatki myjące.Oleje odpadowe, nie nadające się ze względu na stopień ich zanieczyszczenia do regeneracji lub rerafinacji mogą być dozowane na linii odpadów komunalnych i spalane wraz z nimi w instalacjach do spalania odpadów komunalnych.
Duże ilości olejów przepracowanych zużywa się także jako paliwo w cementowniach. Uwalniane w procesie spalania metale ciężkie są wiązane w cemencie i nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego.

Podstawowym dokumentem regulującym gospodarkę olejami odpadowymi w krajach Unii Europejskiej jest Dyrektywa Rady Nr 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 roku, znowelizowana przez Dyrektywę Rady Nr 87/101/EWG z dnia 22 grudnia 1986 oraz kolejną Dyrektywę Rady Nr 94/31/EC z dnia 27 czerwca 1994 roku. Zgodnie z założeniami Dyrektyw Rady, odpady niebezpieczne muszą być odrębnie traktowane w stosunku do innych odpadów, w zakresie ewidencji, zbiórki i dalszego nimi dysponowania. Na podstawie tych przepisów poszczególne kraje członkowskie wspólnoty wprowadzają wewnętrzne uregulowania prawne dotyczące organizacji i finansowania zbiórki, a także zagospodarowania i unieszkodliwiania olejów przepracowanych, zgodnie z zasadami ekologii.Obowiązująca w kraju Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz. U. Nr 62, poz. 628) definiuje oleje odpadowe, bazując na definicji stosowanej w krajach Unii Europejskiej, w myśl której przez: „oleje odpadowe rozumie się wszystkie oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadają się już do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególności zużyte oleje z silników spalinowych i oleje przekładniowe, a także oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne”.Dla właściwego postępowania z olejami odpadowymi wprowadzono w Ustawie o odpadach art.39 (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz. 628 wraz ze zmianami ” Dz.U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78) szczegółowe zasady gospodarowania tymi odpadami. Są one następujące:

• oleje odpadowe powinny być w pierwszej kolejności poddawane odzyskowi poprzez regenerację, rozumianą jako każdy proces, w którym oleje bazowe mogą być produkowane przez rafinowanie olejów odpadowych, a w szczególności przez usunięcie zanieczyszczeń, produktów utleniania i dodatków zawartych w tych olejach,
• jeżeli regeneracja olejów odpadowych jest niemożliwa ze względu na stopień ich zanieczyszczenia, określony w odrębnych przepisach, oleje te powinny być poddane innym procesom odzysku,
• jeżeli regeneracja olejów odpadowych lub innych procesów odzysku są niemożliwe, dopuszcza się ich unieszkodliwianie,
• posiadacz odpadów w postaci olejów odpadowych, powstałych w wyniku prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, powinien przekazać te odpady podmiotowi gwarantującemu zgodne z prawem ich zagospodarowanie,
• zakazuje się mieszania olejów odpadowych z innymi odpadami niebezpiecznymi, w tym zawierającymi PCB, w czasie ich zbierania lub magazynowania,
• zakazuje się zrzutu olejów odpadowych do wód, do gleby lub do ziemi.

Oleje odpadowe powinny być przechowywane w zbiornikach podziemnych lub naziemnych lub w szczelnych opakowaniach nie przekraczających pojemności 1 m3 pod zadaszeniem i na utwardzonej powierzchni. Zgodnie z Art. 11 pkt 4 Ustawy o odpadach, transport odpadów niebezpiecznych z miejsc ich powstawania do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania odpadów odbywa się z zachowaniem przepisów obowiązujących przy transporcie materiałów niebezpiecznych. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 5 marca 2001 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 22, poz. 251) „odpady niebezpieczne, dla których przepisy o transporcie materiałów niebezpiecznych nie określają sposobu opakowania, powinny być usuwane w opakowaniach wykonanych z materiału odpornego na działanie składników umieszczanych w nich odpadów i posiadać szczelne zamknięcia, zabezpieczające przed przypadkowym rozproszeniem odpadów w trakcie transportu i czynności załadunkowych i rozładunkowych”.

Na mocy wydanego do Ustawy o odpadach rozporządzenia w sprawie katalogu opadów (Dz. U. 2001, Nr 112, poz.1206) do olejów odpadowych zaliczamy:

• 12 01 06* – Odpadowe oleje mineralne z obróbki metali zawierające chlorowce (z wyłączeniem emulsji i roztworów),
• 12 01 07* – Odpadowe oleje mineralne z obróbki metali nie zawierające chlorowców (z wyłączeniem emulsji i roztworów),
• 12 01 08* – Odpadowe emulsje i roztwory olejowe z obróbki metali zawierające chlorowce,
• 12 01 09* – Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali nie zawierające chlorowców,
• 12 01 10* – Syntetyczne oleje z obróbki metali,
• 12 01 19* – Oleje z obróbki metali łatwo ulegające biodegradacji,
• 13 01 01* – Oleje hydrauliczne zawierające PCB,
• 13 01 04* – Emulsje olejowe zawierające związki chlorowcoorganiczne,
• 13 01 05* – Emulsje olejowe nie zawierające związków chlorowcoorganicznych,
• 13 01 09* – Mineralne oleje hydrauliczne zawierające związki chlorowcoorganiczne,
• 13 01 10* – Mineralne oleje hydrauliczne nie zawierające związków chlorowcoorgani – cznych,
• 13 01 11* – Syntetyczne oleje hydrauliczne,
• 13 01 12* – Oleje hydrauliczne łatwo ulegające biodegradacji,
• 13 01 13* – Inne oleje hydrauliczne
• 13 02 04* – Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe zawierające związki chlorowcoorganiczne,
• 13 02 05* – Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków chlorowcoorganicznych,
• 13 02 06* – Syntetyczne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe,
• 13 02 07* – Oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe łatwo ulegające biodegradacji,
• 13 02 08* – Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe,
• 13 03 01* – Oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory i nośniki ciepła zawierające PCB,
• 13 03 06* – Mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła zawierające związki chlorowcoorganiczne inne niż wymienione w 13 03 01,
• 13 03 07* – Mineralne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła nie zawierające związków chlorowcoorganicznych,
• 13 03 08* – Syntetyczne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła inne niż wymienione w 13 03 01,
• 13 03 09* – Oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła łatwo ulegające biodegradacji,
• 13 03 10* – Inne oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz nośniki ciepła,
• 13 04 01* – Oleje zęzowe ze statków żeglugi śródlądowej,
• 13 04 02* – Oleje zęzowe z nabrzeży portowych,
• 13 04 03* – Oleje zęzowe ze statków morskich,
• 13 05 01* – Odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach,
• 13 05 02* – Szlamy z odwadniania olejów w separatorach,
• 13 05 03* – Szlamy z kolektorów,
• 13 05 06* – Olej z odwadniania olejów w separatorach,
• 13 05 07* – Zaolejona woda z odwadniania olejów w separatorach,
• 13 05 08* – Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach,
• 13 07 01* – Olej opałowy i olej napędowy,
• 13 07 02* – Benzyna,
• 13 07 03* – Inne paliwa (włącznie z mieszaninami),
• 13 08 01* – Szlamy lub emulsje z odsalania,
• 13 08 02* – Inne emulsje,
• 13 08 80 – Zaolejone odpady stałe ze statków,
• 13 08 99* – Inne nie wymienione odpady,
• 16 07 08* – Odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty.

Dla zwiększenia zbiórki oraz odzysku olejów odpadowych, przy uwzględnieniu obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, odpady te objęto wymogami określonymi w Ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz. 639 wraz z późniejszymi zmianami Dz. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78), w której jako oleje odpadowe (oleje przepracowane) przyjęto odpad poużytkowy z olejów smarowych – PKWiU – 23.20.18 (z wyłączeniem 23.20.18-01, 23.20.18-02.10, 23.20.18-03.00, 23.20.18-09.10).

Naczelną zasadą ustawy jest nałożenie na przedsiębiorcę, wytwarzającego lub importującego wybrane produkty, w tym oleje smarowe, obowiązku zapewnienia odzyskiwania i poddawania recyklingowi odpadów powstałych z tych produktów, ze względu na ich uciążliwość czy wręcz szkodliwość dla środowiska.

Załącznik nr 4 Ustawy z dnia 19 grudnia 2002 r. – o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2003 r. Nr 7, poz. 78) określa docelowe procentowe poziomy odzysku i recyklingu dla odpadów opakowaniowych i poużytkowych w stosunku do masy lub ilości wprowadzanych na rynek krajowy opakowań i produktów.

Do roku 2007 odpady olejów smarowych powinny być odzyskiwane w wysokości 50%, a poddawane regeneracji w ilości 35% ilości wprowadzanej na rynek. Regeneracja olejów odpadowych powinna odbywać się zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska, z dnia 6 listopada 2001 roku w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do faktycznie uzyskanego poziomu recyklingu (Dz.U. z 2001 Nr 131, poz. 1475).

W rozporządzeniu tym określono, że przedsiębiorca regenerujący oleje przepracowane powinien zbierać oleje we własnym zakresie lub poprzez odpowiednią organizacje odzysku a ponadto powinien posiadać specjalistyczną instalację do regeneracji.

Procesy regeneracji olejów to:

• oczyszczanie poprzez dekantacja, filtrację względnie obróbkę chemiczną lub rozpuszczalnikową,
• destylacja; rozdział na frakcje destylatowe na specjalnie zaprojektowanych urządzeniach,
• rerafinacja rozpuszczalnikowa i kontaktowanie z ziemią odbarwiającą albo katalityczna rerafinacja w atmosferze wodoru.

Ponadto warunkiem niezbędnym do prowadzenia regeneracji olejów jest posiadanie przez przedsiębiorcę kart przekazania olejów odpadowych lub dowodów zakupów od ich posiadaczy.

Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr.63 poz. 639 z 2001r.) nakłada na przedsiębiorców (wytwórców i importerów) obowiązek odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (art.3 ust.1 w/w ustawy).

Przedsiębiorca może ten obowiązek realizować:

• samodzielnie (art.4 ust.1 pkt.1),
• poprzez „organizację odzysku” (art.4 ust.1 pkt.2) zawierając z nią stosowną umowę,
• zlecając wykonanie poszczególnych czynności związanych z odzyskiem
  recyklingiem osobom trzecim (art.4ust.30).

Ustawa daje możliwość niewykonania obowiązku odzysku odpadów olejów smarowych. Konsekwencją dla tych, którzy uchylają się od realizacji tego obowiązku, jest pewnego rodzaju sankcja tzw. opłata produktowa.Przedsiębiorca wytwarzający bądź importujący produkty takie jak oleje smarowe, jest zobowiązany do składania rocznych sprawozdań i samodzielnego obliczania i uiszczania opłaty produktowej. Jest też zobowiązany do prowadzenia dodatkowej pozaksięgowej ewidencji, umożliwiającej ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty produktowej, zgodnie z przepisami o rachunkowości.Środki, pochodzące z opłat produktowych, gromadzone na odrębnych rachunkach bankowych w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznaczone są na finansowanie – w formie pożyczek i dotacji – działań m.in. w zakresie zbiórki i regeneracji odpadów poużytkowych z olejów smarowych i edukacji ekologicznej.Jednak gdyby któryś z przedsiębiorców zdecydował się na zapłatę opłaty produktowej, to rozwiązanie to jest znacznie kosztowniejsze od pozostałych możliwości.
W przypadku zbiórki i regeneracji (odzysku) olejów przepracowanych, najbardziej racjonalnym rozwiązaniem wydaje się zlecanie tego obowiązku „organizacji odzysku”. Wynika to przede wszystkim ze specyfiki odpadu (odpady niebezpieczne), technicznych uwarunkowań zbiórki i magazynowania (niezbędny specjalistyczny sprzęt) oraz skomplikowanych metod regeneracji i unieszkodliwiania.Przy wyborze „organizacji odzysku”, przedsiębiorca powinien zwrócić szczególną uwagę na jej bazę techniczną i organizacyjną niezbędną do przejęcia obowiązku. Jest to gwarancją sprawnego i rzetelnego wywiązania się z przejętego od przedsiębiorcy obowiązku. W przypadku upadłości „organizacji odzysku” ustawowy obowiązek odzysku obciąża masę upadłościową organizacji do dnia prawomocnego ogłoszenia upadłości. Po tym terminie obowiązek „powraca” do przedsiębiorcy, który musi zapewnić poziom odzysku samodzielnie lub zawrzeć umowę z następną „organizacją odzysku”.W przypadku, kiedy „organizacja odzysku” zrealizuje przejęty od przedsiębiorcy obowiązek tylko częściowo, to za niezrealizowaną część obowiązku organizacja musi wpłacić należną opłatę produktową, która obciąża wyłącznie budżet „organizacji odzysku” (Art. 12 ust. 2 ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz połacie produktowej i opłacie depozytowej). Kontrolę przedsiębiorstw w zakresie przestrzegania przepisów ustawy powierzono wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska i wojewódzkiej inspekcji handlowej.Na podstawie art. 36 ust. 14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) każdy odbiór odpadów olejowych z zakładu, powinien być potwierdzony dokumentem obrotu odpadami niebezpiecznymi zwanym kartą przekazania odpadu.
Wzór karty przekazania odpadu jest określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1736).

Karta odpadu jest wystawiana przez zakład (warsztat) wytwarzający odpady. Przy jej wypełnianiu należy zwrócić uwagę na kod i nazwa odpadu, który należy wpisać zgodnie z katalogiem odpadów (Dz. U. 2001, Nr 112, poz.1206). Ze względu na to, że przewóz odpadów może odbywać się wyłącznie transportem posiadającym dopuszczenie do przewozu ładunków niebezpiecznych, w kartę odpadów wpisuje się także numer rejestracyjny pojazdu odbierającego odpady. Kopię karty odpadu powinien otrzymać usuwający (odbierający) odpady. Ewidencja wytwarzającego odpady musi być identyczna z ewidencją usuwającego odpady. Usuwający odpady musi posiadać na tą działalność zezwolenie. Podlega on także obowiązkowi składania raportów z obrotu odpadami do władz administracji Państwowej.

Jeżeli wytwarzający powierza usuwanie odpadów firmie nie posiadającej zezwolenia lub usuwa je sam np. poprzez palenie w piecu, zakopywanie, wylewanie do kanalizacji, organ wydający zezwolenie na wytwarzanie odpadów może je cofnąć bez odszkodowania – co oznacza w praktyce zamknięcie zakładu.
Za brak uregulowania problemu olejów odpadowych w warsztacie – przewidziano kary grzywny i aresztu

Odpady olejowe powstające w zakładach na terenie województwa odbierane są przez firmy specjalistyczne trudniące się zbiórką: olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamów zaolejonych oraz prowadzące serwis separatorów olejowych i odstojników.Odpady olejowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących na terenie kraju instalacjach:

• w Rafinerii Nafty Jedlicze, w Rafinerii Jasło S.A., Ra-finerii Nafty Glimar S.A, Rafinerii Trzebinia S.A. – metodą re-rafinacji lub krakingu termicznego,
• w Południowych Zakładach Rafineryjnych Naftopol S.A., Oddział Kędzierzyn – Koźle, w firmie MERCAR Sp. z o.o. w Poznaniu – metodą krakingu termicznego,
• w Przedsiębiorstwie Kruszyw Lekkich „Keramzyt” w Mszczonowie – jako dodatek spulchniający glinę przy produkcji kruszyw w miejsce tradycyjnie stosowanego oleju napędowego lub ropy naftowej.Odpady olejowe są również:
• spalane w spalarniach odpadów wspólnie z innymi odpadami (np. w Zakładach Chemicznych Rokita w Brzegu Dolnym, w Spalarni „Lobbe Dąbrowa Górnicza” Sp. z o. o. w Dąbrowie Górniczej),
• poddawane oczyszczaniu ” odwadnianiu (AWAS Polska w Warszawie, SHIP-SERWICE S.A. Szczecin),
• unieszkodliwiane poprzez biodegradację (EKOL PROJEKT INTER-NATIONAL z Długołęki, EKOBAU Oddział Opole),
• unieszkodliwiane chemicznie m.in. w instalacjach firm AQUA, REMTECH.
  Część odpadów olejowych jest jednak spalana w niewielkich spalarkach, które nie spełniają wymogów ochrony środowiska.

Stan aktualny w zakresie gospodarki olejami odpadowymi

Uzyskane w kraju poziomy odzysku i recyklingu przekraczające poziomy wymagane (odzysk wymagany 30% – uzyskany 35,5%, recykling wymagany 15% – uzyskany 26,8%) wskazują na pozytywną sytuację w tym zakresie. Jednak z uwagi na wysokie poziomy odzysku i recyklingu olejów smarowych ustalone do 2007 r., wynoszące odpowiednio: odzysk 50% i recykling 35% (Dz.U. z 2003 r., Nr 7 poz.. 78 ” Ustawa o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw), należy dążyć do zintensyfikowania zbiórki olejów odpadowych.W województwie śląskim istnieje dość dobrze zorganizowana zbiórka olejów odpadowych z zakładów przemysłowych, niemniej jednak, należy podjąć działania w kierunku pozyskiwania odpadów olejowych powstających w dużym rozproszeniu.Pozyskanie dodatkowych ilości olejów odpadowych może być zrealizowane poprzez:

• rozszerzenie sieci punktów zbiórki o warsztaty samochodowe, stacje benzynowe, Punkty Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (PZON), itp.
• okresowe i stałe zbiórki w wyznaczonych punktach,
• przeprowadzenie kampanii reklamowo-propagandowej w zakresie prawidłowego postępowania z olejami odpadowymi.

Należy również zabezpieczyć właściwe funkcjonowanie istniejących instalacji, zarówno w zakresie wymogów ochrony środowiska jak i możliwości odzysku powstających w kraju olejów odpadowych.

Prognozowane ilości możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych, (na podstawie opracowań Instytutu Technologii Nafty z Krakowa „Ustalenie wielkości zasobów olejów odpadowych możliwych do wykorzystania na drodze ich przemysłowego wykorzystania”, oraz Krajowego Planu Gospodarki Odpadami), przedstawiono w poniższym zestawieniu:

Spadek możliwych do pozyskania z rynku olejów odpadowych związany jest z prognozowanym spadkiem zapotrzebowania na oleje świeże oraz zwiększeniem czasu ich eksploatacji.

Analiza stanu aktualnego oraz ocena funkcjonujących przepisów prawnych wskazuje na poprawne rozwijanie się sektora gospodarki odpadami olejowymi.
Aktualnie uzyskane w kraju poziomy odzysku i recyklingu olejów odpadowych, przekraczające poziomy wymagane, pozwalają przewidywać, że osiągniecie docelowego wskaźnika odzysku ” 50% i recyklingu ” 35% w 2007 roku jest możliwe.Literatura:
1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. 2001, Nr 62, poz. 628).
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. – w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. 2001, Nr 112, poz.1206).
3. Ustawa z dnia 19 grudnia 2002 r. – o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2003 r., Nr ,7 poz.. 78).
4. „Ustalenie wielkości zasobów olejów odpadowych możliwych do wykorzystania na drodze ich przemysłowego wykorzystania”, Instytut Technologii Nafty, Kraków 2001 r.
5. Dokumentacja ITN Nr 3492/2001, wykonana pod nadzorem jakościowego systemu zarządzania ISO 9001, certyfikat BVQI nr 72084, Instytut Technologii Nafty, Kraków 2001 r.
6. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. – w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. Nr 152, poz. 1736).
7. Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr.63 poz. 639 z 2001r.)
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 6 listopada 2001 r. – w sprawie szczegółowych warunków, jakie powinien spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do faktycznie uzyskanego poziomu recyklingu (Dz.U. z 2001 Nr 131, poz. 1475).
9. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 marca 2001 r. – zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. (Dz. U. Nr 22, poz. 251).
10. Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług.
11. Dyrektywa Rady Nr 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r.
12. Dyrektywa Rady Nr 87/101/EWG z dnia 22 grudnia 1986 r.
13. Dyrektywa Rady Nr 94/31/EC z dnia 27 czerwca 1994 r.

źródło: Ekogroup – Ekologia i Recykling